Pośród wielu usług finansowych są i takie, które zgodnie z polskim prawem są zarezerwowane wyłącznie dla banków. Te usługi to m.in. przyjmowanie wkładów pieniężnych, udzielanie kredytów czy emitowanie bankowych papierów wartościowych. Natomiast faktoring nie jest czynnością bankową.
W Polsce kwestie związane z czynnościami bankowymi reguluje ustawa z dn. 29 sierpnia 1997 Prawo bankowe. Jest to zbiór przepisów, które definiują powstawanie, funkcjonowanie oraz zasady likwidowania instytucji bankowych (zwłaszcza banków). Prawo bankowe określa też, które usługi finansowe są tzw. czynnościami bankowymi, czyli działaniami zarezerwowanymi wyłącznie dla banków. Są to:
- przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
- prowadzenie innych rachunków bankowych,
- udzielanie kredytów,
- udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
- emitowanie bankowych papierów wartościowych,
- przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
- wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.
Co ciekawe, wiele usług finansowych tradycyjnie kojarzonych z bankami, może być świadczonych przez inne (niebankowe) wyspecjalizowane podmioty. Jest to np. udzielanie pożyczek pieniężnych, operacje czekowe i wekslowe, czy udzielanie i potwierdzanie poręczeń.
Jak widać z powyższego zestawienia, faktoring (czyli finansowanie faktur) nie jest czynnością bankową w rozumieniu ustawy. Jest to po prostu usługa finansowa świadczona przez wyspecjalizowaną instytucję. Na czym polega? Opowiemy o tym na przykładzie pana Tomka, właściciela firmy z branży przetwórstwa drewna.
Pan Tomek ratuje płynność
Firma Pana Tomka zajmuje się produkcją desek, podłóg i innych elementów drewnianych. Każdego miesiąca pan Tomek kupuje surowe drewno, które następnie przerabia na półprodukt. Sprzedaje go wielkopowierzchniowym sklepom budowlano-remontowym oraz podmiotom specjalizującym się w sprzedaży i układaniu podłóg drewnianych.
Pan Tomek kupuje drewno u sprawdzonych dost*awców. Z większością z nich ma uzgodnione 30-dniowe terminy płatności za dostarczony surowiec. To oznacza, że najpóźniej miesiąc po otrzymaniu towaru pan Tomek musi rozliczyć się z kontrahentami. Inne comiesięczne zobowiązania pana Tomka to koszty pracownicze, podatki, prąd zasilający maszyny, raty leasingowe za sprzęt i wynajem hali, w której mieści się firma.
Przychody pana Tomka to zapłata za dostarczone podłogi, deski i inne produkty. Ze względu na to, że pan Tomek współpracuje przede wszystkim z dużymi przedsiębiorstwami, musiał zgodzić się na oferowane przez nich warunki płatności. Zwykle jest to 60 lub 90 dni. A to oznacza, że pieniądze zainwestowane przez pana Tomka w surowce, pracowników i sprzęt wracają do niego z zyskiem miesiąc lub dwa po terminie zapłaty zobowiązań firmy pana Tomka. Taka sytuacja jest potencjalnym zagrożeniem dla płynności finansowej. Z pomocą przychodzi faktoring, czyli finansowanie faktur.
Faktoring wspiera rozwój biznesu
Faktoring to usługa, która pozwala uwolnić środki zamrożone w fakturach przed datą ich zapadalności. W dużym skrócie wygląda to tak: firma (czyli faktorant) przekazuje wyspecjalizowanej instytucji finansowej (czyli faktorowi) faktury do sfinansowania, a faktor bardzo szybko (nawet w ciągu 24 godzin) wypłaca faktorantowi do 90 proc. wartości faktury.
W ten sposób firma dysponuje swoim pieniędzmi znacznie wcześniej niż wynikałoby to z daty zapadalności faktury. Oznacza to, że może na bieżąco regulować wszystkie swoje zobowiązania dzięki dobrej płynności finansowej. Uzyskane w ten sposób pieniądze może też zainwestować w rozwój firmy: wyleasingować lub kupić dodatkowe maszyny czy zatrudnić nowych pracowników. Pozwoli to brać jeszcze więcej zleceń, dzięki czemu zwiększy się zarobek.
Warto wiedzieć, że wyspecjalizowane firmy faktoringowe oferują cały wachlarz usług dodatkowych. To m.in. monitorowanie spływu należności od kontrahentów faktoranta, możliwość ubezpieczenia wierzytelności od ryzyka niewypłacalności kontrahenta, a nawet weryfikacja zagranicznych odbiorców pod kątem ich dyscypliny płatniczej.
Rodzaje faktoringu
Istnieją dwa podstawowe rodzaje faktoringu: pełny (zwany też właściwym lub bez regresu) i niepełny (zwany też niewłaściwym lub z regresem). Kryterium podziału jest ulokowanie niewypłacalności dłużnika: decydując się na faktoring pełny przedsiębiorca pozbywa się pełnego ryzyka niewypłacalności dłużnika, bo przejmuje go faktor; z kolei faktoring niepełny sprawdzi się w przedsiębiorstwach, które znają swoich odbiorców na tyle dobrze, że są pewne ich wypłacalności i nie potrzebują dodatkowego zabezpieczenia.
Zupełnie innym rodzajem faktoringu jest faktoring odwrotny. Ta usługa polega na uregulowaniu zobowiązań faktoranta wobec dostawców przez faktora. W ten sposób faktorant jest w stanie opłacić w terminie swoje faktury, nawet jeśli nie otrzymał pieniędzy od swoich kontrahentów.
Produkty faktoringowe są też tworzone z myślą o wielkości firmy (mikrofaktoring, faktoring dla MSP), konkretnych branżach (faktoring transportowy) czy miejscu świadczenia usług (faktoring eksportowy).
Faktoring jest usługą świadczoną zarówno przez banki, jak i niezależne instytucje finansowe takie jak Bibby Financial Services. Jakiś czas temu na rynku pojawiły się podmioty, które usługę faktoringu świadczą on-line. Takie rozwiązanie ma swoje zalety (np. pieniądze na koncie w ciągu 15 minut), ale ma też wady (np. stosunkowo niskie limity finansowania, które sprawdzą się w przypadku mikro i małych przedsiębiorstw).
Zalety faktoringu
Faktoring posiada szereg zalet. Najważniejsze z nich to:
- dopasowane finansowanie dla każdej firmy niezależnie od jej wielkości i liczby lat na rynku,
- szybka procedura – brak zbędnych formalności,
- możliwość wykorzystania pozyskanych środków na dowolny cel,
- lepsze wskaźniki finansowe dzięki zamianie należności na gotówkę,
- wzrost sprzedaży przedsiębiorstwa przekłada się na wzrost limitu finansowania,
- możliwość skorzystania z usług takich jak monitoring wierzytelności, windykacja, inkaso, etc.,
- zabezpieczenie finansowania na należnościach.
